بیست و یک اسفند ماه سال گذشته محمد خزاعی، رییس سازمان سینمایی کشور اعلام کرد در برنامه‌های کلان پیش رو در این سازمان در پی برنامه‌ریزی و طراحی شیوه‌هایی هستند که مجاری اکران آثار هنری و تجربی سینمای ایران را تسهیل و گسترش دهد. او گفته بود سازمان سینمایی قصد دارد در راستای رشد دانش سینمایی مخاطبان و ارتقای کیفیت هنری سینما، فصل نوینی را برای حمایت از فیلم‌های هنری و تجربی در کشور آغاز کند؛ خزاعی بر همین اساس مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی را به عنوان متولی «هنر و تجربه» معرفی کرد.

چنین تصمیمی‌ در همان مقطع با واکنش منفی بسیاری از اهالی سینما روبرو شد. حتی عده‌ای هم که به عملکرد گروه هنر و تجربه نقدهایی داشتند با تصمیم رییس سازمان سینمایی موافق نبودند و این واسپاری مسوولیت به مرکزی بامسوولیت‌های سنگین را امری در جهت انحصار دولت بر عرضه محصولات هنری دانستند، خزاعی اما با وعده اینکه به این نوع سینما، نگاهی از سر رفع تکلیف و نمادین و نمایشی ندارد و اهتمام به ظرفیت‌ها و کارکردهای سینمای هنری و تجربی را در کیفیت آینده سینمای ایران تاثیرگذار و مکمل سینمای بدنه و اکران می‌داند گفته بود: با تغییر مدل اجرایی و ساختار عملیاتی عرصه پخش و اکران فیلم‌های هنر و تجربه، اکران این فیلم‌ها می‌تواند به جایگاه شایسته و درخور سازندگان آنها برسد.

حتی محمد حمیدی مقدم، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی - هم طی سخنانی با اشاره به اینکه از سال 1392 اکران فیلم‌های هنری و تجربی در موسسه سینمایی هنر و تجربه ایرانیان، آغاز شده و طرح و ایده آن متعلق به سازمان سینمایی بوده و موسسه سینمایی هنر و تجربه ایرانیان فقط مجری بوده است، گفته بود «هنر و تجربه» حفظ و بیشتر حمایت خواهد شد، واژه «هنر و تجربه» سرمایه سازمان سینمایی است و به کشف استعدادهای بسیاری منجر شده، پس مهم است که حفظ و حراست شود. آنچه نباید لطمه بخورد، تداوم نمایش این فیلم‌ها برای مخاطبان است.

در همان مقطع مجید برزگر و علی کریم فیلمسازان گروه هنر و تجربه طی میزگردی که در روزنامه اعتماد برگزار شد، هشدار دادند که دولت با این تصمیم قصد دارد دستاورد هشت‌ساله موسسه هنر و تجربه ایرانیان را دور بریزد. آنها با اشاره به اینکه تشکیل گروه «هنر و تجربه» مهم‌ترین اتفاق چند دهه اخیر سینما بود، گفته بودند که سازمان سینمایی برای چنین تصمیم‌گیری با فیلمسازان هنری و تجربی مشورت نکرده. علی کریم و مجید برزگر همچنین با طرح این پرسش که وقتی یک‌بار چرخ هنر و تجربه راه افتاده، چرا می‌خواهند یک‌بار دیگر یکسری آدم‌ها را جمع کنند و از تجربه آدم‌هایی که یک‌بار این کار را کردند، استفاده نکنند، تاکید کرده بودند که به تصمیم جدید دلخوش نیستند و معتقدند برنامه سازمان سینمایی برای تداوم اکران فیلم‌های هنری و تجربی دوامی ندارد. با اینکه تصمیم‌گیری درباره هنر و تجربه انجام شده بود، آنها ابراز امیدواری کردند که خزاعی با فیلم‌سازهای هنری و تجربی وارد گفت‌وگو شود.

از زمان اعلام تصمیم سازمان سینمایی تا به امروز بیش از چهار ماه می‌گذرد. به رغم تمام وعده و وعیدهای رییس سازمان، نه تنها هیچ حمایت جدی‌تری از اکران فیلم‌های هنر و تجربه نشده که همان کورسوی امید فیلمسازان به موسسه هنر و تجربه ایرانیان هم به تعطیلی و انزوا کشیده شد.

از نوروز به این طرف فیلم‌های جریان اصلی زیادی در سینماهای کشور به نمایش درآمدند. اما از اکران فیلم‌های هنری و تجربی هیچ خبری نشد. البته در این مدت مرکز گسترش فعال‌نمایی کرد و هر چند وقت یک بار برای خالی نبودن عریضه از برنامه‌ریزی‌های جدید خود رونمایی کرد. به عنوان مثال نشست‌های همفکری متعددی با هنرمندان، سینماگران و نمایندگان رسانه‌ها درباره گروه «هنر و تجربه» برگزار کرد. حتی یک ماه پیش از لوگوی جدید این گروه نمایشی رونمایی و اعلام کرد نمایش‌های گروه سینمایی «هنر و تجربه» به زودی و با اعلام جدول نمایش در سینماهای منتخب این گروه آغاز می‌شود اما همچنان واژه «به زودی» در اخبار منتشره از سوی مرکز گسترش درباره فعالیت هنر و تجربه زمان مشخصی ندارد و تا به امروز هیچ خبری از نمایش فیلم‌های هنری و تجربی نیست.

حالا بر اساس شنیده‌های ما هفتاد فیلم اعم از بلند، کوتاه و مستند متقاضی اکران در گروه هنر و تجربه مرکز گسترش هستند و مرکز از مدت‌ها قبل کارهای مربوط به ادامه فعالیت گروه هنر و تجربه را انجام داده و گویا قرار است گروه جدید ساختمانی جدا از مرکز گسترش (موسسه رسانه‌های تصویری سابق) فعالیت خود را پی بگیرند و همه‌چیز برای شروع اکران فیلم‌های هنر و تجربه فراهم است اما آنچه اهمیت دارد این است که به نظر می‌رسد اساسا سازمان سینمایی هیچ تمایلی برای ادامه فعالیت گروه هنر و تجربه ندارد؛ چون علاقه‌ای به چرخه فعالیت فیلم‌های هنری و تجربی ندارد و به نامه‌نگاری‌ها برای شروع دور جدید فعالیت‌های گروه هنر و تجربه پاسخی داده نمی‌شود. بعید هم نیست در آینده‌ای نزدیک، ساخت چنین فیلم‌هایی در سینما از حمایت خارج شود.

... اما پرسشی که اینجا مطرح است: چرا وقتی قرار نیست از اکران فیلم‌های هنری و تجربی حمایتی شود واژه‌های پرطمطراق در حراست از این گروه توسط مهم‌ترین مسوول سینما به کار گرفته می‌شود و به فیلمسازان این گروه وعده و‌عیدهای پوچ داده می‌شود؟

... و نکته مهم‌تر: محمد خزاعی از زمان عهده‌دار شدن مسوولیت ریاست تا به امروز قول‌های زیادی در جهت هموار کردن مشکلات سینما به اهالی سینما داده و در سخنرانی‌های خود جملات امیدوار‌کننده زیادی به کار برده است. آیا این صحبت‌ها صرفا برای دلخوش کردن اهالی سینماست و همچون نظراتش در مورد هنر و تجربه قرار نیست شکل اجرایی به خود بگیرد؟

  *مرکز گسترش نشست‌های همفکری متعددی با هنرمندان، سینماگران و نمایندگان رسانه‌ها درباره گروه «هنر و تجربه» برگزار کرد. حتی یک ماه پیش از لوگوی جدید این گروه نمایشی رونمایی و اعلام کرد نمایش‌های گروه سینمایی «هنر و تجربه» به زودی و با اعلام جدول نمایش در سینماهای منتخب این گروه آغاز می‌شود، اما همچنان واژه «به زودی» در اخبار منتشره از سوی مرکز گسترش درباره فعالیت هنر و تجربه زمان مشخصی ندارد.

   *چرا وقتی قرار نیست از اکران فیلم‌های هنری و تجربی حمایتی شود، واژه‌های پرطمطراق در حراست از این گروه توسط مهم‌ترین مسوول سینما به کار گرفته و به فیلمسازان این گروه وعده و عیدهای پوچ داده می‌شود؟

تینا جلالی- روزنامه اعتماد