گفتگو با حامد نصرآبادیان طراح حرکات موزون

حامد نصرآبادیان فارغ التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری تهران و دارای مدرک «میمو دراما» از کالج هنر کانادا و کورئوگرافی از کالج ارمنستان است. وی طی سال های اخیر تدریس واحدهای تخصصی بازیگری از جمله: حرکت، بدن، پانتومیم و تربیت حس را در بیش از سی و یک مکان آموزشی همچون گروه های نمایشی دانشکده های هنر و معماری تهران، تبریز، اراک و شیراز و همچنین موسسات آزاد آموزش بازیگری بر عهده داشته است، نصرآبادیان همچنین در کالج پرا استانبول و آکادمی رقص کاراکتری ارمنستان نیز مشغول به تدریس می باشد، وی در سوابق کاری خود بیش از چهل و پنج اجرای تئاتری را ثبت کرده است که آخرین اجرای آن آذر ماه همین امسال در یازدهمین فستیوال پرفومنس هنر در دهلی بوده است. نصرآبادیان همچنین سابقه کار در چندین فیلم سینمایی و مجموعه تلویزیونی را بر عهده داشته است، از جمله سوابق وی در سینما می توان به کورئوگرافی سینمایی گاهی واقعی محصول مشترک ایران و کانادا به کارگردانی رامین لباسچی و همچنین عروس غریبه به کارگردانی رضا سلیمانی اشاره کرد. نصرآبادیان همچنین سمت های زیادی را طی این سال ها بر عهده داشته است که از جمله آن ها می توان به مدیریت گروه سربازان صلح، مدیریت گروه نمایشی پیام آوران صلح و دوستی و طراحی و تاسیس نخستین مدرسه پانتومیم ناشنوایان در ایران و خاورمیانه و همچنین طراحی و دبیری جشنواره سراسری تخصصی بازیگری تئاتر نقطه اشاره داشت.

به بهانه انتشار فراخوان دومین جشنواره تخصصی سراسری تئاتر نقطه از حامد نصرآبادیان دبیر این جشنواره گفتگویی با وی داشته ایم.

- از سوابق خودتان برای ما بگویید.

- متولد شهریور ماه سال 1352 و فارغ التحصیل رشته بازیگری از دانشکده هنر و معماری و کورئوگرافی یا طراحی حرکت از ارمنستان و کبک کانادا

-شما فعالیت آموزشی تان را از چه سالی در ایران شروع کردید؟

-من از اواخر دهه شصت فعالیت های خود را آغاز نمودم اما از سال 1372 فعالیت های خود را به صورت بسیار جدی ادامه دادم و شاخه نمایش ایمایی یا پانتومیم و تئاتر فیزیکال را از سال 1379 با تدریس در چندین دانشکده از جمله دانشکده هنر و معماری و دانشگاه نبی اکرم تبریز و دانشگاه اراک آغاز کردم و از سال 1380 فعالیت های آموزشی خود را در آموزشگاه های آزاد زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز نمودم که تا کنون هم ادامه دارد.

-چگونه به جشنواره تئاتر نقطه رسیدید و دبیر این جشنواره شدید، آیا پیشنهاد برگزاری این جشنواره از سوی خودتان بود یا از سوی مسئولین برگزار کننده آن پیشنهاد دبیری جشنواره به شما داده شد، اگر امکان دارد کمی بیشتر در مورد جشنواره تئاتر نقطه برای ما توضیح دهید.

-طرح ابتدایی جشنواره تئاتر نقطه را من چند سال قبل به دپارتمان دانشگاه آزاد اسلامی اراک دادم اما به دلیل تغییر مدیریت و سیاست گذاری این جشنواره  اجرای آن چند سال به تعویق افتاد و بالاخره ما سال گذشته با حمایت های خانم دکتر سوفالی توانستیم نخستین دوره این جشنواره را برگزار نماییم و امسال هم که درگیر برگزاری دومین جشنواره سراسری تئاتر نقطه هستیم، هدف ما از برگزاری این جشنواره بازنگری شیوه آموزش بازیگری در کشور است، چرا که به اعتقاد من چه در آموزشگاه های بازیگری و چه در دانشگاه ها ما شیوه پرورش بازیگر را درست اجرا نمی کنیم، ما بسیاری افراد را داریم که بعد از آموزش در آموزشگاه ها به دانشگاه می آیند و متاسفانه افراد زیادی را هم داریم که بعد از فارغ التحصیلی و گرفتن لیسانس یا حتی فوق لیسانس به آموزشگاه های بازیگری روی می آورند و دلایل تمامی آن ها این است که ما در آموزشگاه ها بازیگران خوبی را تربیت نمی کنیم و شیوه نادرست تدریس آکادمیک ما در دانشگاه ها و این که در انتهای دوران فارغ التحصیلی بازار کاری برای این افراد وجود ندارد باعث می شود تا آن ها به آموزشگاه های آزاد روی بیاورند، به عقیده من باید در سیستم آموزش ما بازنگری اساسی به وجود بیاید و به همین دلیل در طرح اولیه جشنواره تئاتر نقطه که ارائه شد ما تئاتر تجربی را در دل این جشنواره قرار دادیم و همین طور در کنار آن تئاتر دانشگاهی را نیز داشتیم، به دلیل این که شاید ما برخی افراد را در تئاتر تجربی پیدا کنیم که به عنوان مثال بدن های خیلی خوبی دارند و بدن های آن ها از 100 نمره ما حائز رتبه 90 می شود و فرد دیگری که در دانشگاه تحصیل می کند حائز رتبه 70 می شود این جا من به عنوان یک استاد دانشگاه متوجه می شوم که یک جا از آموزش بازیگری من لنگ می زند به دلیل آن که بازیگری که استاد دانشگاه بالای سرش نبوده رتبه خیلی بهتری را کسب کرده است، ما بیشتر مد نظر داریم که بچه های تئاتر تجربی و بچه های تئاتر دانشگاهی با هم به اتفاق به یک نقطه اوج برسند.

-یعنی قصد شما این است که از بازیگران جوانی که به صورت تجربی فعالیت می کنند حمایت کنید؟

-بله پیشنهاد من به خود دانشگاه این بود که ما فرصتی را فراهم کنیم که بچه ها به یک کار اجرایی برسند حالا این کار اجرایی ممکن است در داخل دانشگاه یا یکی از سالن های تهران و یا حتی خارج از کشور باشد یکی از مفاد برگزاری دومین جشنواره تئاتر نقطه کارهای کم پرسوناژ با کمیت زمان است، ما در اولین جشنواره که در 3 بخش جداگانه حس، بدن و بیان برگزار کردیم گروه های نمایشی را داشتیم که در کمتر از 5 دقیقه نمایش های خود را با محوریت صلح روی صحنه بردند، امسال در دومین جشنواره ما 2 دقیقه به هر یک از این بخش ها اضافه کردیم که مجموعاٌ هر نمایش به 7 دقیقه رسید و محوریت امسال ما «انسانم آرزوست» است که با نگرشی نو به معنویت، انسان بودن و اخلاق و مراسم های آیینی برگزار خواهد شد، در دور اول برگزاری جشنواره تئاتر نقطه دانشگاه این قول را به ما داد که از تمامی گروه ها حمایت کند، امیدورام امسال هم حمایت های عملی بیشتری انجام شود چرا که به گفته ها و حرف ها زیاد نمی توان اعتماد کرد.

-آیا در واقع مسئول برگزاری این جشنواره با دانشگاه آزاد هست؟

-بله، دانشگاه آزاد اسلامی اراک

-آیا مسئولان حمایت مالی هم از گروه ها انجام می دهند؟

-حمایت مالی متاسفانه بسیار بسیار ناچیز است که حتی در حد گفتن هم من نمی توانم بگویم که چه مبلغی را برای برگزاری این جشنواره در نظر گرفته اند، ما اولین جشنواره را با بودجه ای معادل 2200000 تومان بستیم که البته چندین داور داشتیم و برای گروه ها چندین ورک شاپ عملی هم برگزار نمودیم جشنواره دوم هم با مبلغی حدود همین رقم برگزار می شود، همیشه برای خود من سوال این بوده که اگر ما داعیه حمایت از گروه های هنری را داریم چرا برای برگزاری چنین جشنواره ای آن هم بعد از ماه ها درخواست چنین مبلغی را در نظر می گیریم.

-شما در صحبت هایتان اشاره کردید به کلاس های آزاد بازیگری و مقایسه آن ها با دانشگاه، شما فکر می کنید الآن این کلاس های آموزش آزاد بازیگری چه نقشی را بازی می کنند در حالی که ما خیل عظیم جوانان علاقمندی را داریم که به این کلاس ها می روند و در نهایت هیچ بازار کاری هم برایشان وجود ندارد، نگاه شما به این کلاس ها چیست؟

-متأسفانه خیل بی شماری از جوانان ما عاشق و دلباخته بازیگری هستند، حالا چه در تئاتر چه در سینما و یا تلویزیون، من بسیار دوست دارم که بچه هایی که با این آرزو وارد کلاس ها می شوند با قول ها و  وعده وعید های کذایی فریب نخورند. شما ببینید در دانشگاه در مقطع بازیگری برای لیسانس، دانشجو باید حداقل 4 سال یا معادل 140 واحد آموزشی را پاس کند تا بتواند مدرک اش را بگیرد، تاره ما در همین دانشگاه ها هم کمتر فردی را دیدیم که بعد از گذراندن این همه واحد درسی به یک نقطه اوج و تکامل رسیده باشد، قطعاً امکان پذیر نیست ظرف مدت شش ماه یا نه ماه یا حتی یک سال که برخی از این کلاس های آموزش آزاد بازیگری برگزار می کنند فردی را به نقطه اوج برسانند، من امیدوارم کسانی که متولی این کار هستند و روی این آموزشگاه ها نظارت می کنند یا بیایند و همه این آموزشگاه ها را ببندند یا این که اگر این آموزشگاه ها باز هست در نهایت هر دوره از آن ها خروجی بخواهند، اما متاسفانه این آموزشگاه ها باز هست تا سفره این افراد چیده شود و نان و بوقلمونی سر سفره شان بیاید، کسی نیست که سوال بکند آیا ما بعد از اتمام دوره آموزشی خروجی مثبتی داریم؟ آیا بچه ها را به پروژه ای معرفی می کنیم؟ اگر معرفی نمی کنیم که در ابتدای ثبت نام به دروغ نباید بگوییم که معرفی می کنیم و اگر هم معرفی می خواهیم بکنیم به کدام پروژه و با کدام شرایط است؟ یکی از نکاتی که دغدغه این روزهای من شده است این که ای کاش ما کسانی را که وارد عرصه سینما می شوند حالا به هر عنوان که هستند موظف کنیم تا چند جلسه دوره آموزش بازیگری را گذرانده باشند، ما در عرصه حرفه ای بازیگری سینما بسیار کسانی را داریم که حتی یک جلسه آموزش بازیگری را هم نگذرانده اند و حتی در دانشگاه حقوق و یا پزشکی خوانده اند، اگر این قدر ورود به عالم سینما ساده و سهل است چرا آموزشگاه بازیگری؟ چرا دانشگاه بازیگری؟ اگر دانشگاه بازیگری برای آموزش بازیگر وجود دارد پس آن افراد که هستند که از رشته های دیگر وارد این عرصه شده اند؟ کسی که رشته اش حقوق است نباید وارد عرصه بازیگری شود مگر من می توانم به عنوان یک وکیل به دادگاه بروم و یک کلمه در محضر قاضی حرف بزنم؟ چگونه یک نفر به خودش اجازه می دهد که از رشته حقوق وارد عالم سینما شود؟ یعنی این قدر بازیگری آسان است که هر کس به خودش اجازه دهد که خود را بازیگر بداند؟ اگر این گونه هست دوستان بیایند به جای بستن نهادی مثل خانه سینما در آموزشگاه های بازیگری را ببندند و در دانشگاه های بازیگری نیز باید بسته شود.

-نظر شما در مورد خروجی دانشگاه ها چطور است؟ آیا ما در دانشگاه ها خروجی قابل قبولی داریم؟ آن هم با شرایطی که چه در عرصه تئاتر چه در سینما و چه در تلویزیون افرادی می آیند که به هیچ وجه پیشینه تحصیلی و عملی در این زمینه ندارند؟

-دانشگاه حداقل کاری که انجام می دهد به مدت 4 سال دانشجو را وادار می کند که در این عرصه باشد و برای آن یک بستر 4 ساله را فراهم می نماید، ما اصلاً باید از خودمان بپرسیم همین افرادی که به دانشگاه  آمده اند برای آموختن آمده اند و یا برای این که از شر سربازی خود را خلاص کنند، به نظر من جشنواره تئاتر نقطه آسیب شناسی بازیگری ما است، وقتی ما آزمون عملی را از دانشگاه ها و تست ورودی را از آموزشگاه ها حذف می کنیم باید منتظر عده ای ناهمخوان در عرصه بازیگری باشیم، یعنی کسانی وارد عرصه آموزش می شوند که حتی راه رفتن ساده خودشان را هم بلد نیستند، تکلم شان مشکل دارد، آناتومی شان مشکل دارد، یک استاد چه کاری را می تواند ظرف 4 سال انجام دهد تا مشکلات این شخص برطرف شود؟

-شما در دوره اول برگزاری جشنواره تئاتر نقطه هم دبیر جشنواره بودید، به نظرتان خروجی آن چه بوده است و چه امتیازی برای گروه های شرکت کننده وجود داشته است؟

-متأسفانه حمایت مالی که به دلیل محدودیت بودجه از گروه ها انجام نشد اما حداقل یک تعدادی از شرکت کنندگان وارد عرصه حرفه ای تئاتر شدند و برخی از آن ها به فستیوال ارمنستان نیز راه پیدا کردند، یکی دیگر از اتفاقات مهم ما پویایی بیش از انتظار دپارتمان دانشگاه آزاد اسلامی اراک بود، این دپارتمان که در اوایل دهه هفتاد یکی از پر سر و صداترین دانشگاه های کشور بود چند سالی به شدت دچار رکود شد و دانشگاه ما هیچ تفاوتی با گروه کشاورزی و غیره نداشت، خوشبختانه از سال گذشته یکی از پاسخ هایی که ما گرفتیم پویایی بچه ها بود و به ما نشان داد اگر همکاران ما در معاونت های فرهنگی بخواهند اتفاقی بیفتد آن اتفاق خواهد افتاد.

-شما در صحبت هایتان اشاره داشتید به انحلال خانه سینما نظرتان در این رابطه چیست؟

-شاید به گفته دوستان  یکی از قسمت ها و دیواره های این بنا نیازمند ترمیم بوده که حالا باید ببینیم کدامین دیوار را می خواهند ترمیم نمایند.

-در مورد جشنواره تئاتر نقطه اگر صحبت خاصی دارید برای ما بفرمایید.

-تعریف ما از جشنواره تئاتر نقطه در اصل در فراخوان آن آورده شده است، این جشنواره در سه بخش اصلی حس، بدن و بیان برگزار می شود، گروه حس نمایش هایی است که یکی از حواس پنجگانه را در کنار بدن و بیان به کار گرفته باشد، گروه بدن نمایش هایی است که در گونه های مختلف تئاتر فیزیکال باشد چه پانتومیم چه حرکات فرم و یا رقص، گروه بیان هم که مشخص است تکیه بر دیالوگ و یا مونولوگ دارد که دوستان حتی در قالب نمایشنامه خوانی هم می توانند آثار خود را به دبیرخانه ارائه نمایند، در مورد نحوه پذیرش گروه های شرکت کننده هم اولویت با گروه هایی است که بر اساس محوریت دومین جشنواره تئاتر نقطه «انسانم آرزوست» باشند و گروه های کم پرسوناژ با حداقل نور و دکور و لباس مد نظر ما است. به دلیل این که این جشنواره در دو بخش مستقل تجربی و دانشگاهی برگزار می شود گروه های دانشجویی به ویژه کارگردان و بازیگران آن باید دانش آموخته تئاتر باشند و در بخش تئاتر تجربی هم باید بچه های آموزشگاه های بازیگری و یا انجمن های نمایشی باشند و لازم به ذکر است که بچه ها تنها در یک بخش می توانند کار خود را ارائه دهند، ما در اولین جشنواره تئاتر نقطه تمام گزارش های تصویری و مکتوب خود را به یو.ان ارسال کردیم چرا که جشنواره با محوریت صلح برگزار می شد، گاه شمار جشنواره دوم هم به این صورت خواهد بود که گروه ها تا نیمه اول بهمن ماه اعلام آمادگی می کنند و دی وی دی آثار خود را تا دهه اول اسفند برای بازبینی ارسال می نمایند و نتایج بازبینی ها دهه آخر اسفند ماه منتشر می شود و اجرای جشنواره هم اردیبهشت ماه سال 1391 در دپارتمان دانشگاه آزاد اسلامی اراک خواهد بود.

-در نهایت اگر صحبت خاصی در مورد بازیگری و جوانان علاقمند برای ورود به این عرصه دارید بفرمایید.

-داوینچی یک جمله دارد که می گوید «چه بدبخت است شاگردی که از استادش پیشی نگیرد» و من همیشه این را سر کلاس هایم می گویم اما باید بپرسیم با چه بهایی؟ این که گذشته تاریخی را فراموش باید کرد؟ یاد شعری افتادم که می گوید:

یاد باد آن که مرا یاد آموخت / آدمی نان خورد از دولت یاد / هرچه می دانست آموخت مرا / غیر یک اصل که ناگفته نهاد / قدر استاد نکو دانستن / حیف استاد به من یاد نداد