درگذشت نیکو خردمند بانوی بزرگ دوبله فارسی

امروز کمتر کسی صدای دلنشین و استثنایی او را در فیلم های کلاسیک تاریخ سینما که در دهه ی 1350 در «تلویزیون ملی ایران» دوبله می شدند به یاد می آورد. غبار فراموشی روی مهمترین دستاورد زندگی او نشسته. آدم های آن نسل جمله پیر شده اند و فیلم های آن دوران در آرشیوهای دربسته خاک می خورند. بنابراین چرا باید کسی به یاد بیاورد که نیکو خردمند که بوده و چه کرده؟ نسل امروز عموماً او را با نقش های کوتاهی به یاد می آورد که در دهه 1370 و 1380 ایفا کرد. اما نیکو خردمند با دوبله های شاخص اش در دهه ی 1350 با تاریخ پیوند خورده است. مثل صحبت به جای جون فونتین در سوءظن آلفرد هیچکاک، الیزابت تیلور در ناگهان تابستان گذشته جوزف ال منکیه ویچ، و دهها فیلم شاخص دیگر که اشاره به آنها تنها موجبات دلتنگی بیشتر را فراهم خواهد کرد. صدای او، صدایی باوقار، متشخص، و نجیب که از یک اصالت استثنایی بهره مند بود. راستی چه کسی می توانست بهتر از او اضطراب و بدبینی نهفته در صدای جون فونتین را برای بیننده فارسی زبان قابل لمس کند، وقتی در در بیشتر لحظات  99 دقیقه فیلم سوء ظن تصور می کند شوهرش قصد کشتن او را دارد؟

 ایسنا- نیكو خردمند بازیگر پیشكسوت سینما در سن 77 سالگی از دنیا رفت و نقش‌های ماندگارش را برای سینمای ایران به یادگار گذاشت.اشاره به فیلم های کلاسیک بزرگی که نیکو خردمند این هنرمند كه شهریور ماه در جشن خانه سینما مورد تقدیر قرار گرفت، متولد 1311 در تهران است و فعالیت هنری‌اش را از سال 1337 با گویندگی در رادیو آغاز كرده و از سال 1339نیز در دوبله مشغول بوده است. خردمند كار بازی در سینما را از سال 1369 با فیلم پرده آخر به كارگردانی واروژ كریم مسیحی آغاز كرد كه اولین نقش آفرینی او در سینما سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن در نهمین جشنواره فیلم فجر را برایش به ارمغان آورد. وی همچنین سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن در دوازدهمین جشنواره فیلم فجر را برای فیلم بازیچه دریافت كرد و برای فیلم غزال نیز نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش دوم زن در چهاردهمین جشنواره فیلم فجر شده است .نیكو خردمند پس از سالها كم‌كاری در بیست‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر، با فیلم‌های پرونده هاوانا، كافه ستاره و  چند می‌گیری گریه كنی حضور داشت.

بهمن فرمان‌آرا که چندی پیش همزمان با اكران خاك آشنا به عیادت خردمند رفته بود، می‌گفت: امیدوارم حالش به زودی خوب شود، چون مشابه «نیكو» در سینمای ما كم است. مهدی صباغ‌زاده نیز به بهانه‌ی مراسم بزرگداشتش در جشن سینما گفته بود: نیكو خردمند همه ویژگی‌های یك بازیگر خوب را دارد. این كارگردان كه در فیلم‌های خانه خلوت، صبحانه‌ای برای دو نفر، پیشنهاد پنجاه میلیونی و سریال دزدان مادربزرگ با خردمند همكاری داشته است به ایسنا گفت: ایشان بازیگر بسیار پرقدرت، با شخصیت و محترمی هستند كه روابط عاطفی بسیار خوبی سر صحنه برقرار می‌كنند و در واقع مادر سینمای ایران هستند. وی افزود: اگر كسی دارای ویژگی‌های ایشان باشد، قطعا یك هنرمند واقعی است و باید به او احترام گذاشت و برایش آرزوی سلامتی كرد.

علیرضا رییسیان نیز كه در فیلم پرونده‌هاوانابا نیكو خردمند، همكاری داشته است، گفت: شاید پرونده هاوانا یكی از آخرین كارهای نیكو خردمند است كه هنوز به نمایش عمومی درنیامده است. با اینكه خانم نیكو خردمند برای لحظات كوتاهی در این فیلم حضور دارد، ولی به بلندای یك بازیگر قوی حضور موثری دارد. رییسیان در پایان گفت: نیكو خردمند از جمله بازیگرانی است كه صدا و صورت خوبی در سینما و تلویزیون دارد به هرحال مجموع این دو ویژگی، كمتر در شخصیت بازیگری پیدا می‌شود.

از دیگر فیلم‌های او می‌توان به حکایت آن مرد خوشبخت (رضا حیدرنژاد - 1369)، خانه خلوت (مهدی صباغ‌زاده - 1370)، مسافران (بهرام بیضایی - 1370)، بازیچه  (تورج منصوری - 1372)، راز گل شب بو (سعید خورشیدیان - 1372)، زینت  (ابراهیم مختاری- 1372)، روزهای خوب زندگی (مهدی صباغزاده - 1373)، نگاهی دیگر (حسین مختاری - 1373)، غزال (مجتبی راعی – 1374) سفر پر ماجرا (سیامک اطلسی - 1375)، روانی (داریوش فرهنگ - 1376)، قاصدک (قاسم جعفری - 1376)، قاعده بازی (عبدالرضا نواب صفوی - 1376)، هفت سنگ (عبدالرضا نواب صفوی - 1376)، شراره (سیامک شایقی - 1378)، کاغذ بی خط (ناصر تقوایی – 1380) قلب های ناآرام (مجید مظفری - 1381)، صبحانه ای برای دو نفر (مهدی صباغزاده - 1381))، پرونده هاوانا (علیرضا رئیسیان - 1383)، کافه ستاره (سامان مقدم - 1383))، پیشنهاد پنجاه میلیونی (مهدی صباغزاده - 1383)، چند می گیری گریه كنی؟ (شاهد احمدلو - )، راننده تاكسی (مهدی صباغ زاده - ) و خاك آشنا (بهمن فرمان آرا ) نام برد.

پیام های تسلیت دست اندرکاران سینمای ایران در سوگ نیکو خردمند

فارس- ناصر ممدوح رئیس هیات مدیره انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم در گفتگو با خبرنگار سینمایی فارس، در مورد درگذشت نیكو خردمند گفت: با این كه نیكو خردمند سال‌ها بود كه به عنوان دوبلور فعالیت نمی‌كرد اما ایشان زمانی از چهره‌های بسیار شاخص هنر دوبله بودند و درگذشت ایشان ضایعه‌ای بزرگ برای جامعه دوبله ایران است. وی افزود: نیكو خردمند در دهه‌های چهل و پنجاه شمسی كه به دوران طلایی دوبله ایران معروف است، از گویندگان شاخص سینمای آن روزگار بوده است. ممدوح گفت: در طول سال‌های زیادی كه خودم به عنوان دوبلور و مدیردوبلاژ با ایشان كار می‌كنم، بارها با ایشان همكاری كرده‌ام و در كنار ایشان صحبت كرده‌ام. ایشان خانمی مهربان، با فرهنگ و فرهیخته بود و در عرصه دوبله همیشه نقش‌آفرینی او را در كارهای شاخص سینمایی آن دوران می‌دیدم. ممدوح تصریح كرد: بسیاری از گویندگان موفق هنر دوبله در ایران، از همان زمان پیمودن مسیر موفقیت را آغاز كردند كه امروزه تبدیل به اساتید فن دوبله شده‌اند و نیكو خردمند هم یكی از آن گویندگان بود. وی در پایان تصریح كرد: این ضایعه اسفناك را به كلیه هنرمندان، هنردوستان، همكارانم در صنف دوبلاژ جامعه سینمای ایران و خانواده نیكو خردمند تسلیت می‌گویم.

رسول نجفیان در گفت‌و گو با خبرنگار سینمایی فارس در مورد مرحوم نیكو خردمند، اظهار داشت: متاسفانه مادری دیگر از میان ما ما رفت.ایشان مادری مهربان برای ما بود و قدرت عجیبی در دوبله، گویندگی و بازیگری داشت. وی در ادامه افزود: من خوشبختانه با خانواده فرهنگی ایشان از طریق خواهر بزرگوارشان آهو خردمند و مرحوم گیسو خردمند آشنا بودم و در خیلی از جلسات كنار این مادر بزرگوار بودم كه جز تسلیت چیزی ندارم، بگویم.

مهدی صباغ‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی فارس ضمن اظهار تأسف نسبت به درگذشت نیكو خردمند، گفت: خانه خلوت یكی از كارهای خوب من است، كه حاصل همكاری صمیمانه و به یادماندنی با خانم نیكو خردمند بود. وی ادامه داد: نیكو خردمند شخصیت والایی داشتند و از صدا و توانمندی بازیگری فوق‌العاده‌ای برخوردار بودند و در كارهای بعدی مثل سریال دزدان مادر بزرگ كه در دوره خود یكی از موفق‌ترین‌ها بود، كه در خدمت ایشان بودم نیز مریض احوال بودند و تحت مراقبت پزشك قرار داشتند. كارگردان فیلم خانه خلوت به فارس گفت: آخرین دیداری كه با ایشان داشتم، زمانی بود كه پایم شكسته بود و در بیمارستان بستری بودم. آن موقع خانمی به تنهایی از ایشان مراقبت می‌كردند كه بعدها فهمیدم یكی از همسایه‌های‌شان بود كه ارتباطی هم با سینما نداشت. صباغ‌زاده گفت: همان روز برای آخرین‌بار بود كه به دستبوسی ایشان رفتم و ملاقات‌شان كردم. آن موقع اشك ریختم برای این بانوی هنرمند سینمای ایران كه اینگونه روی تخت بیمارستان تنها بستری شده بود. وی افزود: درگذشت این بانوی بزرگ را به همه مردم و هنرمندان تسلیت می‌گویم. روح ایشان هم به دیگر هنرمندانی پیوستند كه در این روزها درگذشتند. یادشان بخیر. خردمند در پنج فیلم مهدی صباغ‌زاده (خانه خلوت، روزهای خوب زندگی، صبحانه‌ای برای دو نفر، پیشنهاد 50 میلیونی، راننده تاكسی) و سریال دزدان مادربزرگ او ایفای نقش كرده بود.