مشروح گزارش آیین افتتاحیه سی امین جشنواره بین المللی فیلم فجر

شب گذشته آیین افتتاحیه سی امین جشنواره بین المللی فیلم فجر در تالار وحدت با حضور هنرمندان، خبرنگاران و اصحاب رسانه و همچنین مسئولین و دست اندرکاران سینمای ایران برگزار گردید.

تلاش شده بود این مراسم با مراسم های سالیان پیشین تفاوت بسیاری داشته باشد. شکل ورود سینماگران به تالار وحدت و لبخندهای آنان نشان از رضایت زیادشان داشت.

مجری مراسم شهیدی فر بود و محمد خزاعی دبیر سی امین جشنواره فیلم فجر سخنانش را اینگونه آغاز کرد:

من حلول سال سینمای ایران را تبریک عرض می کنم، جشنواره بین المللی فیلم فجر 30 ساله شد و 30 سال از آغاز آن گذشت، ما بعد از 30 سال اینک به سینمای ایران افتخار می کنیم، ما امسال در جشنواره بین المللی فیلم فجر بیش از 250 مهمان خارجی داریم، همچنین بخش هالیوودیسم با حضور رئیس جمهور گشایش می شود و فردا عصر بازار فیلم هم افتتاح خواهد شد.

بعد از اتمام سخنان خزاعی شهیدی فر در جملاتی گفت:

در سینمای ایران سالانه حدود 100 فیلم ساخته می شود، همه دوست دارند که فیلم هایشان در بخش اصلی (سودای سیمرغ) نمایش داده شود که این امکان وجود ندارد. امسال بخش مستند بلند هم به جشنواره اضافه شده که بسیار مهم است، من از شما دعوت می کنم تا به تماشای معرفی فیلم های سینمای ایران بنشینید.

سپس تصاویری از فیلم های بخش مسابقه سینمای ایران، مسابقه فیلم های اول و دوم و همچنین سینمای حقیقت پخش گردید.

بعد از پخش این تصاویر، شهیدی فر مراسم از جواد شمقدری معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دعوت کرد تا روی صحنه برود.

شمقدری بعد از آمدن روی صحنه در جملاتی گفت: ما در صدد هستیم تا سال آینده مرکزی را با عنوان استراحتگاه برای سالمندان سینما در نظر بگیریم. البته توصیه می کنیم که این هنرمندان و سینماگران سالمند تا جایی که می توانند در میان خانواده هایشان باشند، اما ما وظیفه داریم تا جایی برای پیشکسوتان در نظر داشته باشیم.

شمقدری افزود: جشنواره فیلم فجر جای ویژه ای دارد، مثل کودکی است که به او تخم مرغ شانسی می دهند، جشنواره فیلم فجر هم برای سینماگران همین جذابیت را دارد.

شمقدری اضافه کرد: ما امسال در تنوع ژانرها شرایط خوبی را داریم و مطمئن هستیم که حداقل نیمی از مخاطبان خود را خشنود می کنیم ما امسال در ژانر سیاسی که ژانری فراموش شده در سینمای ایران محسوب می شود 9 فیلم داریم که این بسیار قابل توجه است. البته یک سری اتفاقاتی افتاد و برخی خواستند فضای سینما را سیاسی کنند. اما حوزه فرهنگ و هنر فراتر از آن است که در قالب سیاسی قرار بگیرد و هر فیلمی که بتواند از جمهوری اسلامی مجوز ساخت بگیرد. فیلم متعلق به ایران و نظام است و نباید جریانات سیاسی را همراهی کند، همانطور که در مجلس می شود علیرغم نظرات موافقان نظرات مخالف هم داد در سینما هم همین گونه است و صلاح نیست برخی از دایره نظام خارج شوند. در حوزه اجتماعی برخی فیلم ها به ناچار و به فراخور ژانرشان به مشکلات اجتماعی می پردازند و فیلمساز گریزی ندارد که خطرات و موقعیت ها را نشان دهد، اما سیاه بینی در این حوزه ناپسند است و فیلمساز اگر به حوزه نقد هم راه پیدا می کند باید نقد پاک انجام دهد فیلمساز نباید پدیده هایی را نشان دهد که برخی بگویند که او سیاه نمایی کرده است نقد هم باید دلسوزانه و منصفانه باشد این را ما مرتب به فیلمسازان تذکر می دهیم.

شمقدری در انتهای سخنانش گفت: امسال در حوزه دفاع مقدس نیز ما 7 فیلم داریم و همچنین فیلم هایی در حوزه کمدی و کودک و نوجوان داریم، همچنین 3 فیلم بلند انیمیشن نیز داریم که این هم یکی از اتفاقات این دوره از جشنواره به حساب می آید و حضور نسلی جدید را در سینمای ایران نوید می دهد که با هم دلی می توانیم مسیر آینده سینمای ایران را رقم بزنیم.

سپس مجری از محمد خزاعی دبیر سی امین جشنواره بین المللی فیلم فجر دعوت کرد تا روی صحنه برود و در کنار جواد شمقدری از مهدی مسعودشاهی دبیر دو دوره قبلی جشنواره فیلم فجر قدردانی نمایند. مسعودشاهی بعد از آمدن روی صحنه در جملات کوتاهی گفت:

من در موقعیتی نبودم که از من تقدیر شودو بارها از دوستان خواهش کردم که از این امر صرف نظر کنند. در هر صورت متشکرم و این لحظه را قدر می دانم. من از اول انقلاب در راستای اهداف امام راحل (ره) در مورد سینما و توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری قرار گرفتم و از تمامی هنرمندانی که از سال 1359 من را یاری داده اند قدردانی می کنم.

سپس گروه موسیقی آریان به سرپرستی هژیر مهرافروز روی صحنه آمدند و چند قطعه موسیقی را اجرا نمودند.

بعد از آن نوبت به سخنرانی دکتر محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. وزیر ارشاد سخنان خود را با قطعه شعری آغاز نمود و سپس گفت:

مقدمات ایجاد سازمان سینمایی فراهم شده و هفته آینده رسماً آغاز به کار خواهد نمود. این کار در شرایطی صورت می گیرد که طی این مدت گاه 3 وزارتخانه با هم ادغام شده اند و این مهم گویای اهتمام دولت و نظام به سینما است.

بعد از اتمام سخنان دکتر حسینی تصاویری از هیئات انتخاب و داوری بخش های مختلف سی امین جشنواره بین المللی فیلم فجر پخش گردید و بعد از آن تصویر درگذشتگان یک سال اخیر سینمای ایران پخش شد و قاب هایی از تصاویر این هنرمندان روی صحنه چیده شد، تصاویر زنده یادان: مهری ودادیان، محمد ورشوچی، ابوالحسن علوی طباطبایی، فواد نجف زاده، حیدر صارمی، منوچهر طبری، میرمحمد تجدد، ساحره متین، فرهاد فارسی، شاه علی سرخانی، عبدالله بوتیمار و غیره که لحظاتی معنوی را برای افراد حاضر در سالن به وجود آورد.

سپس مجری مراسم اعلام نمود که نوبت به مراسم بزرگداشت هنرمندان پیشکسوت سینمای ایران رسیده است، اولین بزرگداشت مربوط به داوود رشیدی بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون و تئاتر ایران بود که فیلم این بزرگداشت که کارگردانی آن را رسول صدرعاملی بر عهده داشت پخش گردید.

داوود رشیدی بعد از آمدن پشت تریبون گفت: من تشکر می کنم از از وزیر محترم ارشاد، آقای شمقدری و آقای خزاعی که مرا لایق تجلیل در جشنواره دانسته اند. دهه فجر جشن ملی ما است. من داوود رشیدی عضو «خانه سینمای ایران» هستم و عقیده دارم موفقیت سینمای ایران حاصل تلاش سینماگران و مدیران در این عرصه بوده است و جز با هم دلی و همراه بودن و دوری از پراکندگی نمی توان این راه پر افتخار را ادامه داد و ما باید بدانیم راه بسیار سختی در پیش روی داریم این امر نیاز به مراقبت و اتحاد دارد، سینمای ایران شاهد حضور جوانان با استعداد و تونا است و این باعث دلگرمی سینمای ایران است و باید قدر این جوانان را بدانیم همان گونه که پیشکسوتان نیز نیاز به دلگرمی دارند.

با دعوت مجری مراسم جواد شمقدری روی صحنه رفت و همراه با رسول صدرعاملی هدیه ویژه را به داوود رشیدی تقدیم نمود. سپس نوبت به بزرگداشت جمال شورجه رسید و فیلم بزرگداشت این کارگردان که حسن نجفی آن را ساخته بود پخش گردید. جمال شورجه بعد از آمدن روی صحنه از وزیر ارشاد و جواد شمقدری برای این که وی را لایق جایزه دانسته اند قدردانی نمود. سپس حسن نجفی پشت تریبون رفت و در جملاتی گفت:

جمال شورجه اخلاق دارد. این سینما چیزی به او اضافه نمی کند من به خاطر مرام او این فیلم را ساختم. من طلبه کوچک این سینما هستم و هیچگونه تعلقی به گروه و طیف خاصی ندارم و سعی می کنم فیلمسازی در شأن سینمای ایران باشم.

سپس مجری مراسم از سید احمد میرعلایی مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی دعوت کرد تا برای اهدای جایزه به جمال شورجه روی صحنه برود. سپس نوبت به مراسم بزرگداشت محمدرضا بزرگ نیا خالق فیلم های کشتی آنجلیکا، جنگ نفت کش ها و راه آبی ابریشم رسید و فیلم بزرگداشت وی که واروژ کریم مسیحی آن را کارگردانی نموده بود پخش گردید. به دلیل عدم حضور واروژ کریم مسیحی در مراسم از داوود میرباقری و دکتر محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دعوت شد تا روی صحنه بروند. محمد بزرگ نیا بعد از دریافت جایزه اش در جملاتی گفت:

من تشکر می کنم از مدیران فرهنگی سینما که به من کمک کردند تا من بتوانم فیلم هایم را بسازم این فیلم ها به هیچ عنوان در بخش خصوصی امکان ساخت نداشت و من امیدوارم که بتوانم راهم را در این عرصه ادامه بدهم.

سپس نوبت به مراسم بزرگداشت علیرضا زرین دست مدیر فیلمبرداری پیشکسوت سینمای ایران رسید و فیلم بزرگداشت وی که آن را محمدعلی باشه آهنگر کارگردانی کرده بود پخش گردید. زرین دست در جمله ای کوتاه گفت: امیدوارم این بزرگداشت ها برای کسانی برگزار شود که باید برگزار شود، من در این جا یادی می کنم از ناصر تقوایی و بهرام بیضایی.

مجری مراسم سپس از مجید انتظامی دعوت کرد تا برای اهدای جایزه علیرضا زرین دست روی صحنه برود. سپس نوبت به آخرین مراسم بزرگداشت که مربوط به حسین زندباف تدوین گر پیشکسوت سینمای ایران بود رسید و فیلم این بزرگداشت که آن را کمال تبریزی کارگردانی نموده بود پخش گردید، سپس با حضور کمال تبریزی و ابوالقاسم طالبی جایزه این هنرمند به وی اهدا شد.

بعد از آن نوبت به پخش بریده هایی از 4 فیلم بلند انیمیشن این دوره از جشنواره رسید و بعد از آن به عنوان حسن ختام برنامه رضا یزدانی خواننده و ترانه سرا به اجرای قطعاتی پرداخت که این بخش از برنامه مورد استقبال زیاد حضار قرار گرفت. در نهایت مراسم افتتاحیه سی امین جشنواره بین المللی فیلم فجر با ضیافت شام و اجرای با شکوه مراسم آتش بازی در محوطه حیاط تالار وحدت پایان پذیرفت.

و اما حواشی این افتتاحیه!

-از حدود ساعت 16 حوالی تالار وحدت شاهد خیل عظیم هنردوستانی بود که گرداگرد تالار جمع شده بودند و خواهان ورود به تالار بودند و به هریک از خبرنگاران و عکاسان التماس می کردند تا کارتی برای ورود آن ها به تالار در اختیارشان بگذارند. کثرت جمعیت مردم آن هم در حالی که باران به شدت در حال باریدن بود یکی از نکات قابل توجه این مراسم بود که نشان از هنردوست بودن مردم ایران داشت.

-در کارت های دعوت مراسم افتتاحیه ساعت گشودن درب های تالار 17 ذکر شده بود اما با این حال با گذشت دقایق زیادی از این ساعت مأمورین حراست تالار و وزارت ارشاد اجازه ورود هیچ یک از مدعوین و خبرنگاران را به محوطه تالار نمی دانند و اغلب مدعوین که زیر بارش شدید باران و در خیابان مانده بودند نسبت به این امر اعتراض های شدید خود را ابراز نمودند که این امر باعث شد چندین بار یزدان عشیری مدیر روابط عمومی سی امین جشنواره بین المللی فیلم فجر برای حل مشکلات افراد به خیابان بیاید. مأمورین حراست به دلیلی غیر قابل توجیه تنها تصویربرداران و عکاسان را به داخل محوطه راه می دادند و در نهایت بعد از مدت زیادی تأخیر سایر مدعوین و خبرنگاران را بعد از کنترل کارت های دعوت به داخل حیاط راه دادند، این بی توجهی به برخی خبرنگاران، آن هم در حالی که افرادی غیر سینمایی در حال پرسه زدن و گشت زدن در تالار وحدت بودند باعث تعجب همگان شده بود!

-یکی از نکات مهمی که مراسم افتتاحیه این دوره از جشنواره را نسبت به سایر مراسم های مشابه متمایز ساخته بود مراسم استقبال از هنرمندان و سینماگرانی بود که در بخش های مختلف این دوره از جشنواره فیلم داشتند. این مراسم که بسیار شبیه به مراسم فرش قرمز بود در محوطه خارجی تالار وحدت برگزار گردیده بود و طی حدود یک ساعت اتوموبیل های تشریفات هنرمندان و اکیپ های فیلم سازی را از درب شرقی مجموعه وارد حیاط کرده و بعد از پیاده شدن هنرمندان از اتوموبیل ها دبیر جشنواره همراه با شاخه گل های رز قرمز به استقبال آن ها می رفت و این هنرمندان از تونلی عبور داده می شدند. لحظاتی برای گرفتن عکس در محوطه مخصوص می ایستادند و سپس برای پرسش و پاسخ های کوتاه نزد خبرنگاران می رفتند و در نهایت وارد سالن اصلی تالار وحدت می شدند، یکی دیگر از نکات جالب توجه این مراسم آن بود که مردمی که از ساعت ها قبل انتظار ورود این هنرمندان را می کشیدند با دیدن آن ها از پشت میله ها شروع به ابراز احساسات می کردند و برخی از هنرمندان هم با خوش رویی در حالی که باران به شدت در حال باریدن بود نزدیک آن ها می رفتند و به ابراز احساسات آن ها پاسخ می گفتند. مهدی کرم پور، سامان مقدم، وحید اسلامی، علی عطشانی، رضا عطاران، علی قربان زاده، مصطفی زمانی، سامان سالور، آنا نعمتی، شمسی فضل الهی، شفیع آقا محمدیان، نیما شاهرخشاهی، پیمان معادی، مهناز افشار، مهراوه شریفی نیا، تونی زرین دست، محمود پاک نیت، مهوش صبرکن، یکتا ناصر، رضا یزدانی، رضا توکلی، نسرین مقانلو، جهانگیر الماسی، احمد ایراندوست، مجید مظفری، مرتضی هرندی، مسعود فراستی و بسیاری دیگر از جمله هنرمندانی بودند که در این مراسم شبه فرش قرمز شرکت نمودند!

-یکی از نکات قابل توجه که باعث شوک بسیار برای حضار می شد ترکیدن لامپ ها و نورافکن ها بر اثر بارش شدید باران بود که هر چند دقیقه یک بار شوک عظیمی را به همگان وارد می نمود.

-حضور روحانیون در این مراسم بسیار چشمگیر و قابل تأمل بود. به نحوی که به غیر از روحانیونی مانند حجت الاسلام رسایی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی که معمولاٌ در این گونه مراسم ها شرکت می نمایند چند روحانی دیگر نیز در این مراسم حاضر بودند.

-دکور سالن اصلی با دقت و ظرافت بسیار خاصی طراحی شده بود، هرچند که دکور اصلی مراسم که در انتهای سن سالن اصلی تعبیه شده بود به دلیل طراحی غلط و یا ساخت بدش حادثه ساز نیز شد بدین ترتیب که داوود رشیدی هنگام عبور از این دکور که بیش از 30 پله داشت تعادل خود را از دست داد و روی پله ها افتاد. این اتفاق باعث اعتراض شدید اللحن احترام برومند همسر داوود رشیدی به مسئولین برگزاری جشنواره و طراح و سازنده دکور مراسم گردید و برومند خواستار آن شد که شخصی برای همراهی هنرمندانی که قرار است از این 30 پله عبور کنند در نظر گرفته شود که البته این درخواست برومند پذیرفته نشد! خوشبختانه ماجرای زمین خوردن داوود رشیدی هم به خیر گذشت.

-چندین هنرمند در این مراسم مورد تشویق فوق العاده حضار قرار گرفتند. بدون اغراق هنگام بزرگداشت داوود رشیدی همه افراد حاضر در سالن به احترام این پیر سپیدموی هنر بازیگری ایران زمین با احترام از جایشان برخواستند و برای دقایقی با دست ها و جیغ های خود او را مورد تشویق قرار دادند. سخنان داوود رشیدی و  کنایه وی به مسئولین سینمای ایران مبنی بر آن که وی هنوز «خانه سینما» را خانه خود می داند باعث تشویق بیش از حد حضار شد و عده ای هم در این میان و از طبقات مختلف تالار وحدت وی را با جملاتی از جمله: «درود بر تو»، «حمایت ات می کنیم» و... مورد تشویق قرار دادند، یکی دیگر از هنرمندان که حضورش در سالن باعث تشویق بیش از حد حاضران گردید پیمان معادی بازیگر فیلم جدایی نادر از سیمین بود.

-مجری مراسم در حین اجرای مراسم هر ازگاهی یادآور می شد که تعداد کثیری از هنردوستان و مردم علیرغم بارش شدید باران هنوز در خیابان های اطراف تالار وحدت ایستاده اند و از تلویزیون های بزرگ در حال تماشای مراسم به صورت زنده هستند. شهیدی فر به همین دلیل نام یکایک هنرمندانی را که در سالن حضور داشتند قرائت کرد و از آن ها خواست تا به احترام مردم از جایشان برخیزند و برایشان دست تکان دهند تا آن ها از طریق تلویزیون پیام محبت هنرمندان خود را دریافت کنند!

-یکی از بخش هایی که به شدت مورد استقبال حضار قرار گرفت کنسرت رضا یزدانی هنرمند نامدار ایران زمین بود.

-برخلاف اغلب مراسم ها و جشنواره های سینمایی ضیافت شامی که برای این مراسم درنظر گرفته شده بود یک ضیافت شام واقعی بود، به طوری که در طبقه آخر تالار وحدت میزهایی برای پذیرایی از حضار درنظر گرفته شده و برای آن ها سر هر میز غذای گرم سرو می شد که این در نوع خود بی نظیر بود!

-در حاشیه این مراسم با چند تن از هنرمندان حاضر در مراسم از جمله رضا توکلی، نیلوفر محمودی و ... به گفتگو پرداختم که حاصل گفتگوی کوتاه با این هنرمندان را در زیر می خوانید.

-جناب توکلی شما امسال فیلمی در جشنواره دارید؟

ما امسال شروع به ساخت فیلمی معمایی – جنایی به نام صفحه 113 کردیم ما به لحاظ موسیقی و صدا وقت کم آوردیم و فیلم به جشنواره نرسید و فیلم من به جشنواره نرسید.

-شما در این فیلم چه سمتی داشتید؟

نویسنده و کارگردان فیلم بودم.

-این تجربه اول شما بود؟

-خیر من پیش از این هم تجربه کارگردانی داشته ام، چه در زمینه فیلم کوتاه و یا سریال و غیره اما اولویت اول من همیشه بازیگری بوده و هست چون من بازیگر هستم تا کارگردان و الان هم مشغول خواندن فیلمنامه جدید آقای علی غفاری هستم که به نظرم فیلمنامه خوبی است و تهیه کننده آن آقای محسن علی اکبری است که اگر همه چیز جور بشود در آن فیلم بازی خواهم کرد.

-جشنواره سی ام را چگونه ارزیابی می کنید؟

-از بدو ورودم به نظرم رسید که این مراسم بسیار متفاوت با سایر مراسم های سینمایی است و من به دوستم گفتم که ما داریم به مراسم فرش قرمز آن طرف آب می رویم و من ماندم که چه اتفاقی افتاده است و شوکه شدم و این مراسم بسیار متفاوت بود و هرگز ما در سال های قبل چنین چیزی را مشاهده نکرده بودیم.

-شما نظرتان در مورد فیلم ها چیست؟

-تا فیلم ها را نبینم نمی توانم نظری بدهم، فقط الآن حسرت می خورم که چرا فیلم ام به جشنواره نرسید و ای کاش مسئولین به من کمک می کردند تا فیلم ام به جشنواره برسد.

-خانم محمودی امسال فیلمی در جشنواره دارید؟

-بله، فیلم رویای سینما به کارگردانی آقای علی شاه حاتمی را در جشنواره دارم که این فیلم در جشنواره فیلم های کودک و نوجوان هم چندین جایزه را از آن خود کرد.

-نظرتان در مورد جشنواره سی ام چیست و این دوره از جشنواره را چگونه ارزیابی می کنید؟

-مراسم افتتاحیه این دوره از جشنواره با سایر مراسم های این چنینی و مشابه بسیار متفاوت تر و پربار تر است.

در همین رابطه ببینید

عکس های الهام عبدلی از افتتاحیه سی امین جشنواره فجر