23 مرداد 1323 سالروز تولد علی حاتمی است. علی حاتمی در طول حیات خود بیش از 12 فیلم سینمایی و چندین مجموعه تلویزیونی را تولید کرد که هرکدام از آنها را می‌توان به عنوان نماد سینمای ملی ایرانی نامگذاری کرد تا حدی که عده‌ای علی حاتمی را شاعر سینمای ایران می‌دانند.

علی حاتمی(کارگردان سینمای ایران) در تاریخ 23 مرداد 1323 در خیابان شاهپور و در محله مختاری تهران متولد شد. شغل پدرش که در یک چاپخانه کار می‌کرد و آشنایی وی با پیش‌پرده‌خوانی، علی حاتمی را به نمایش نامه‌نویسی علاقمند می‌کند و وقتی كه در كلاس نهم تحصیل می‌كند، برای آموختن اصول اولیه نمایشنامه‌نویسی به هنرستان هنرپیشگی تهران (واقع در شاه‌آباد) می‌رود. اما از بد حادثه چند روز بعد هنرستان هنرپیشگی تعطیل می‌شود. پس از آن اعلانی نظر او را جلب می‌كند كه هنرستان آزاد هنرهای دراماتیك تاسیس شده است. بی‌درنگ در رشته نمایشنامه‌نویسی ثبت‌نام می‌كند.

حاتمی کار هنری خود را با تئاتر در زمینه نویسندگی آغاز کرد و نمایشنامه‌های «ساتن»، «قصه حریر»، «ماهیگیر»، «حسن کچل»، «چهل گیس» و شهر «آفتاب و مهتاب» را برای تئاتر نوشت. علی حاتمی در کلاس‌های نمایشنامه‌نویسی اداره هنرهای دراماتیک (واقع در آب سردار) شرکت نمود و بعدها که این اداره به نام دانشکده هنرهای دراماتیک تغییر نام داد او در رشته ادبیات نمایشی تحصیلات خود را ادامه داد. او در سال ۱۳۴۴ نمایش «دیب» (دیو) را که از اولین نوشته‌های خود بود در تالار دانشکده و با کودکان موسسه آموزشی فرهنگ آرزو به اجرا درآورد.

حاتمی پس از چند سال فعالیت در تاتر به سینما آمد و اولین فیلمنامه کامل خود به نام حماسه عشقی را نوشت و خیلی زود در سال 1347 نیز فیلنامه سریال جنگل را نوشت اما اولین تجربه و کار جدی حاتمی در سینما ساخت فیلم سینمایی حسن کچل در سال 1348 بود. فیلمی که برای وی کسب جایزه بهترین فیلم ایرانی از وزارت فرهنگ و هنر را درپی داشت و همچنین جایزه سپاس را برای وی به ارمغان آورد.

وی پس از این فیلم بابا شمل را ساخت که آن هم فضای کمدی و ریتمیک داشت. گروهی از منتقدان به دلیل ساخت همین دو فیلم، حاتمی را پیشگام ساخت آثار موزیکال در سینمای ایران می‌دانند.

وی پس از ساخت فیلم باباشمل فیلم سینمایی قلندر را در سال‌های 1351،1352 و 1353 ساخت.

علی حاتمی در سال 1354 مجموعه تلویزیونی مثنوی مولوی را ساخت و در سال 1355مجموعه تلویزیونی سلطان صاحبقران را کارگردانی کرد. مجموعه‌ای که در زمان پخش خود مورد استقبال قرار گرفت. ساخت سلطان صاحبقران وقت زیادی از علی حاتمی گرفت. بعداز ساخت این سریال در سال 56 درحالیکه حاتمی درحال ساخت فیلم سینمایی سوته دلان بود؛ ساخت شهرک سینمایی به وی پیشنهاد و بلافاصله ساخت آن آغاز شد. ساخت این شهرک هشت سال طول کشید. همزمان حاتمی نگارش سریال هزار دستان را آغاز کرد و در سال 58 ساخت آن را در شهرک سینمایی که خود پایه‌گذار آن بود، آغاز کرد.

علی حاتمی بعداز فیلم سوته دلان تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی فیلمی نساخت و در سال 1361 فیلم سینمایی حاجی واشنگتن را ساخت. حاجی واشنگتن به غیراز چند نمایش خصوصی فرصت نمایش عمومی نیافت. تا اینکه در سال های اول دهه 1380 از تلویزیون پخش شد.

حاتمی در سال 1362 فیلم سینمایی کمال‌الملک و در سال 1368 فیلم دلشدگان و در سال 1370 فیلم سینمایی مادر را کارگردانی کرد که دو فیلم آخر جایزه بهترین صحنه‌آرایی را برای علی حاتمی در جشنواره‌های هشتم و دهم فیلم فجر به ارمغان آورد.

حاتمی در سال 1373 ساخت فیلم سینمایی جهان پهلوان تختی را آغاز کرد اما بیماری سرطان به وی امکان کامل کردن این فلیم را نداد. علی حاتمی بعداز ماه‌ها مداوا با بیماری مهلک و صعب العلاجی که او را سخت نحیف و رنجور ساخته بود؛ در تاریخ 14 آذر ماه ۱۳۷۵ دار فانی را وداع نموده، به سرای باقی شتافت.

پیکر وی را در بهشت زهرا در قطعه ۸۸ (قطعه هنرمندان و نویسندگان) به خاک سپردند. پس از درگذشت حاتمی، فرار بود ناصر تقوایی فیلم جهان پهلوان تختی را کامل کند. اما با مخالفت مسئولان وقت روبرو شد. بهروز افخمی فیلمی به همین نام ساخت که عملاً هیچ ربطی به فیلمنامه حاتمی نداشت و پروژه او همچنان دست نخورده باقی ماند. وی را تکمیل کرد. همچنین دو فیلم مبتنی بر هزاردستان با تدوین واروژ کریم‌مسیحی به نام‌های کمیته مجازات و طهران، روزگار نو ساخته شد.

 منبع: ایلنا