غلامعباس فاضلی
این مقاله نخستین بار در آذر ۱۳۸۲ در شماره ۱۲۴ ماهنامه دنیای تصویر منتشر شد.
فقط تلخی باشكوه صدای او می توانست لحن غمبار جملات پایانی هنری فاندا را جاودانه سازد وقتی در واپسین نماهای فیلم کلمانتین عزیزم از كتی داونز خداحافظی می كرد «بله خانم درسته. من می فهمم. شاید بهتر باشه یه مدتی اینجا بمونید بعد هم مدرسه را راه بندازید. اگه باز هم از این طرفا آمدم، می آم یه مدتی اینجا می مونم» در واقع حالا سالهاست صدای او هر روز از سویی تلخ تر و تلخ تر شنیده می شود و از طرفی كمتر و كمتر. او با گذشت زمان، هرچه بیشتر به انزوای تلخی دچار می گردد كه متأسفانه گریبانگیر آن نسل طلایی شده كه وی از آن برخاسته.
بی تردید همه ما بخش عمده ای از دریافتهایمان از سینما را به ناصرطهماسب مدیونیم. تصویرجاودانه هنری فاندا در كلمانتین عزیزم و نیز آقای لینكلن جوان، خوشه های خشم و مردعوضی مگر جز با صدای پروقار او می توانست برای ابد برای هر بیننده ایرانی یا فارسی زبان بماند؟ صدایی درونگرا، متین و باوقار كه زیبنده و برازنده همان سینمای والایی بود كه او بهترین سالهای عمرش را وقف خدمت به آن كرد. صدایی كه هم خاصیت تلخی و هم به گونه ای شگفت آور طنازی را در خود داشت. و نیز بهره مندی از یك درونگرایی استثنایی را. مگر كسی جز او می توانست تا ابد هرشنونده ای را میخكوب كند وقتی بجای وینسنت پرایس جمله مشهور فیلم آهنگ برنادت را بر زبان جاری نمود «برای آنها كه به وجود خدا ایمان دارند هیچ توضیحی لازم نیست و برای آنها كه به وجود خدا ایمان ندارند هر توضیحی بی فایده است»؟ همانطور كه او سالها بعد در تك گویی فصل افتتاحیه نسخه روسی جنایت و مكافات با شگفتی مسحور كننده ای بجای مردی نگون بخت سخن گفت. و مگر جز صدای جادویی و جاودانه او بوده كه بهترین جیمز استوارت ها را برای ما به یادگارگذاشته؟ (آسمان هفتم، مردی ازلارامی، خم رودخانه، تیر شكسته، چگونه غرب تسخیرشد). هیچكس جز او نتوانست طنز پیچیده و چند پهلوی كری گرانت را برای ما معنی كند وقتی در سؤظن به جون فونتین می گفت «می دونی! تو اولین زنی هستی كه می بینم وقتی میگه "آره" منظورش واقعاً "آره" است!» یا وقتی در فیلم از طرف من آنها راببوس مسحور جین منسفیلد به او می گوید «سلام به روی ماهت عزیزم!» و مگر در بدنام كمتر از اینها گفت؟ همو بود كه بهترینهای جك نیكلسون را برای ما با ابدیت پیوند داد. از مك مورفی پرواز برفرازآشیانه فاخته گرفته تا كاراگاه گی تس محله چینی ها و نیز آخرین قارون و تلآلو. صدای او شأن و منزلت هر فیلمی است كه او جز به شأن و منزلت در فیلمها سخن نگفته. از جری استوهر آماتور گرفته تا الكس تاباكوف ابلوموف تا پیترمولان نام من جو است و كوین اسپیسی مظنونین همیشگی. و مگر افزون بر صدای او كسی توانسته منزلتی برای هارولد لوید (پنجه گربه)، باب هوپ (پرنسس و دزد دریایی، من خبرداغ شدم) و ریچارد دریفوس (دخترخداحافظی) به ارمغان بیاورد؟
صدای او نه فقط شخصیت های درونگرا و روان پریش (چارلز لاوتون –آنتونی پركینز در دو نسخه از بینوایان، برادفورد دیلمن در اجبار) و یا طناز (گری كوپر در آتشپاره، آقای دیدز به شهر می رود) بلكه اساساً هر شخصیتی را صاحب ماندگاری فراموش نشدنی می كند كه او با روایت روی شاهكار كارل زمان (اختراع شیطانی ) و حتی كارتون یوگی و دوستان، برای همیشه این آثار را ماندگار نمود.
كارنامه هنری پر بار ناصر طهماسب عمیقاً احترام برانگیز است. وایات ارپ و كلمانتین عزیزم مدخل و بهانه ای هستند برای به یاد آوردن او، كه باید همیشه در یادها بماند. ومی ماند.
از دیگر نقشها:
مونتگمری كلیفت (ناگهان تابستان گذشته [دوبله تلویزیونی]، شیرهای جوان) جان میلز (خاطره طولانی، انتخاب هابسن) استیو مك كویین (حادثه توماس كراون ) همفری بوگارت (كازابلانكا [دوبله ویدئویی]، سابرینا) ادی آلبرت (خورشید همچنان می درخشد) گری كوپر (وراكروز، باغ شیطان) داستین هافمن (پاپیون) كرنل وایلد (همیشه عنبر) رداستایگر (هرچه قوی تر زمین می خورند)والتر برنان (گنوم موبیل) بروس درن (راننده) دیوید نیون (گرگهای دریا) لزلی هوارد (برباد رفته [دوبله ویدئویی]) كریستوفر پلامر (جاسوس دو جانبه) الك گینس (تعطیلات آقای هالند) دین مارتین (فرودگاه)ریچارد آتن بورو (پرواز ققنوس) فریتس وپر (كاباره) دیوید جانسن(تایتانیك، پرنده های شكاری- سریال تعقیب و گریز) جان ماریا ولونته (جودانو برونو) ریكاردو كوچیولا (ساكو و وانزتی) جان كاساواتیس (دوازده مرد خبیث) جین هكمن ( گلوله را گاز بزن، رابط فرانسوی) آرتور كندی (المرگنتری [دوبله سینمایی]) ویلیام دیوین (توطئه خانوادگی) فرانكو (كائوس) رابرت دونات (آقای پیت جوان).
و نیز فیلمهای: كالامیتی جین، قمار باز سین سیناتی، عروج، محمد رسول ا...، دومی ها، ۵۵ روز درپكن، عاشق غریب، جنایت و عقوبت، حكومت نظامی.
و سریالهای تلویزیونی: اسپاروخان، جزیره اسرارآمیز، ارتش سری، خانه پوشالی و...
نقشهای ایرانی:
پرویز پور حسینی (طلسم، حرفه ای) هادی اسلامی (مرگ سفید، مترسك، خواستگاری) علی نصیریان (كمال الملك، هزار دستان) عنایت ا...شفیعی (مردی كه زیاد می دانست) بهزادجهانبخش (تاراج) محمدرضا هنرمند (روز فرشته) محسن شاه ابراهیمی (ساحره) مهدی هاشمی (بگذار زندگی كنم، خارج ازمحدوده) جهانگیر فروهر (سوته دلان)، سعید نیكپور (سوته دلان) ناصر آقایی (اشباح) صادق هاتفی (دبیرستان) شهروز رامتین (میرزا كوچك خان، سردارجنگل) آتیلا پسیانی(هفت سنگ) ایرج راد (طوبی) رضارویگری (دخترم سحر) حبیب اسماعیلی (بازجویی یك جنایت) سیامك اطلسی (پرونده، گل سرخ) ناصر طهماسب (راه دوم) علی دهكردی (شیخ مفید)
و نیز فیلمها و سریالهای: حصار، گربه آوازخوان، اتوبوس، سرعت، وصل نیكان، بازمانده، سلطان صاحبقران، مرغ حق، هزاردستان (در ۶ نقش بجای علی نصیریان، جهانگیرفروهر اسماعیل محمدی، اسماعیل محرابی، نعمت گرجی و...)
غلامعباس فاضلی
در همین رابطه بخوانید
ناصر طهماسب در سکوت خبری به خاک سپرده شد
انتشار مقالات سایت "پرده سینما" در سایر پایگاه های اینترنتی ممنوع است. |
|