تقسیم بندی سینمایی

گونه، سبک، قالب، سنت

تردیدی وجود ندارد که کتاب تقسیم بندی سینمایی می تواند دریافت­های خواننده اش از سینما را دگرگون کند. کتاب اثر علیرضا کاوه، یکی از نظریه پژوهان سینمایی طراز اول است که سالها در زمینه تئوری فیلم، و به ویژه «ژانر» صاحب تألیفات متعدد بوده است. نویسنده ای که به تاریخ سینما و شکل فیلم تسلطی مثال زدنی دارد. کاوه در بخش نخست این کتاب ابتدا در باره ماهیت تقسیم بندی صحبت می کند و معیارهای تقسیم بندی گونه را برمی شمارد.

در ادامه او خواننده را متوجه ۲۸ گونه سینمایی که زیرمجموعه چهار گروه اصلی هستند می کند.

بخش های بعدی کتاب به «سَبک» «سُنّت» و «قالب» اختصاص دارند. این بخش ها بسیار خواندنی اند، چراکه بیننده به تفاوت های «سَبک فیلم» با «ژانر فیلم» که معمولاًبا هم اشتباه گرفته می شوند پی می برد. همچنان که در بسیاری از مباحث نظری و خیلی از نقدها ماهیت «قالب» یک فیلم با «ژانر» آن مورد تداخل قرار می گیرد.

علیرضا کاوه در این کتاب سودمند درباره چنین مباحث بنیادینی صحبت می کند.

بخش چهارم فیلم که به «سنت» فیلم اختصاص دارد نیز به تشخیص تفکیک این حوزه، از «ژانر» کمک شایان توجهی می کند.

به این ترتیب با خواندن این کتاب خواننده نه تنها به شناخت صحیحی از مفهوم تقسیم بندی سینمایی می رسد، بلکه می تواند متوجه بسیار از اشتباهات رایج سینمایی بشود و دریابد که مثلاً فیلم «مستند» یک «ژانر» نیست، بلکه یک «قالب» است. و «نئورئالیسم» برخلاف تصور خیلی ها نه یک «ژانر»، بلکه یک «سَبک» سینمایی است. و مثلاً ما فیلمی تحت عنوان «ژانر فلسفی» نداریم!

نکته جالب توجه درباره این کتاب و تألیفات اخیر علیرضا کاوه این است که وی در طرح مباحث تقسیم بندی سینمایی، خود را به سینمای آمریکا یا اروپا محدود نکرده، بلکه در موارد متعددی به فیلمها و حتی سریال های سینمای ایران اشاره داشته است. او واهمه ای نداشته که ضمن اشاره به همشهری کین، کسوف، کازابلانکا، و سال گذشته در مارین باد، قیصر و همسفر و دائی جان ناپلئون و فروشنده را نیز مورد اشاره قرار دهد.

ناشر کتاب انتشارات «روزنه کار» است که در طول بیش از دو دهه گذشته رفته رفته صاحب جایگاه یک ناشر تخصصی سینما شده است. و نه تنها دهها جلد کتاب در حوزه سینما به چاپ رسانده است، بلکه چندین رمان که در سینما مورد اقتباس قرار گرفته اند را نیز روانه نشر کرده است.

نویسنده: علیرضا کاوه

ناشر: انتشارات روزنه کار

قطع: رقعی

جلد: شومیز

نوبت چاپ: اول

سال چاپ: ۱۳۹۸

تعداد صفحات: ۱۹۶ صفحه

تیراژ: ۷۰۰ نسخه

قیمت: ۴۴۰۰۰ تومان